سلطان راہی دا پاکستان ۔۔ پنجابی ترجمہ
سلطان راہی دا پاکستان
کوئی پندرھاں سال پہلوں دی گل اے کہ میں ٹیلی ویژن تے اک فضول جیہی پاکستانی فلم ویکھی (حالاں نے ایتھے صرف پاکستانی فلم لکھ لینا ای کافی اے) فلم دا ناں وی کُجھ اجہیا ای سی یعنی ’’مسٹر چار سو ویہہ‘‘فلم تاں ایس لائق نہیں سی کہ ایہنوں یاد رکھیا جاندا پر فلم وچ اک اجیہیا سین ضرور سی جو اج تیک میرے اعصاب تے سوار اے۔ سین کُجھ انج سی کہ سلطان راہی‘ جو کہ فلم دے ہیرو سن‘ رسیاں پا کے دو چلدے ہوئے ہینو ٹرکاں نوں ہتھاں نال روکی بیٹھے سن۔ میں ایس سین تے بہت ہسیا۔
اگلے دن جدوں میں ایہہ گل اک دوست نوں دسی تاں اوہنے کوئی خاص ردعمل دا اظہار نہیں کیتا۔ میں بڑا حیران ہویا کہ اجہی مذاق والی صورت حال پر اوہدے بُلھاں تے کوئی معمولی جہی مسکراہٹ وی نہیں؟ میں وجہ پُچھی تاں جواب ملیا کہ ’’میں سلطان راہی دیاں اجیہیاں فلماں وی ویکھیاں نیں جیہدے وچ اوہنے پوری چلدی ٹرین نوں اپنے ہتھاں نال روکیا ہویا سی‘‘
میں کُجھ حیران ہویا۔ سلطان راہی ساڈا اوہ ہیرو سی جو غنڈیاں وچ پھسی اپنی بھین دی فریاد تے اک ای چھلانگ وچ لندن توں چیچوکی ملیاں اپڑ جاندا تے دُشمناں دی ایسی دی تیسی کر کے رکھ دیندا‘ کلاشنکوف دیاں درجناں گولیاں کھا لیندا پر مجال اے کہ اوہدے پیراں دی مٹی وی چھُٹ جاوے۔ پر حقیقی زندگی وچ جدوں دُشمناں نے اوہنوں حقیقی انداز وچ گھیر لیا تاں سبھ نے ویکھیا کہ ساریاں بڑھکاں‘ سارے فلمی ڈائیلاگ دھرے دے دھرے رہ گئے تے فلماں وچ درجناں بدمعاشاں نال اکلا لڑن والا ہیرو انتہائی اسانی نال موت دا شکار ہو گیا۔ ایہہ صرف اک فلمی کردار دی گل نہیں سگوں سارا پاکستان ای اجہے کردار دے جادو وچ مبتلا اے۔ سیاستداناں تے حکمراناں توں لے کے اک عام پاکستانی تیک ہر کوئی سلطان راہی بنیا پھردا اے۔ جیہڑے پاسے ویکھو فلمی ڈائیلاگ تے بڑھکاں۔
’’اسیں پاکستان نوں ایٹمی طاقت بنایا‘ ملک دا دفاع ناقابل تسخیر تے مضبوط ہتھاں وچ اے‘ ہُن کوئی پاکستان ول میلی اکھ نال نہیں ویکھ سکدا‘‘ تے ’’اسیں پاکستان دے دُشمناں دیاں ا کھاں نوچ لواں گے۔‘‘
دوجے پاسے عوام وی ایس معاملے وچ حکمراناں توں کسے طرحاں پچھے نہیں۔ مہنگائی‘ بدامنی تے لاقانونیت دے کارن ایہناں دیاں زندگیاں جہنم بن گئیاں نیں پر اوہی روح پرور تے ایمان تازہ کرن والے نعرے کہ ’’ہم زندہ قوم ہیں‘ پائندہ قوم ہیں‘‘ تے ’’تم کس کس کو مرواؤ گے‘‘ وغیرہ وغیرہ۔
ہُن ذرا ملک دی مجموعی صورت حال وی ملاحظا ہو جاوے۔ ہر پاسے قتل و غارت‘ بھتا خوری‘ ٹارگٹ کلنگ‘ بمب دھماکے تے اغوا برائے تاوان۔ اُتوں عزت ماآب رحمان ملک دیاں عالمانا گلاں۔
فرماندے نیں کہ ’’ملک دے حالات خراب کرن وچ ملک دُشمناں تے بیرونی قوتاں دا ہتھ اے۔‘‘
لو جی کر لو گل‘ تاں فیر اُڈیک کیہڑی گل دی‘ دُشمن دیاں اکھاں کڈھ کیوں نہیں دیندے؟
اجہے وچ اک ارد شیر کاؤس جی گل یاد آندی اے کہ ’’اک گٹر نہیں بنا سکے‘ ایٹم بمب بناون چلے نیں!‘‘ اپنا ملک ٹھیک طرحاں سنبھال نہیں سکدے پر دوجیاں نوں اکھاں وکھان تے بڑھکاں مارن وچ سُستی ہرگز نہیں وکھاندے۔ جو معاملا آپ حل نہیں کر سکدے اوہدا الزام جھٹ بیرونی قوتاں تے لا دیندے نیں۔ رحمان ملک تاں ایہہ وی کہندے سن کہ کُجھ اسلامی ملک ساڈے ایتھے اپنی پراکسی وار لڑ رہے نیں۔ ہُن جے اینا کُجھ معلوم اے تاں اوہناں دا رستا روکدے کیوں نہیں؟ رستا روکنا تاں دور دی گل‘ ایہناں نال احتجاج کرنا وی ایٹمی طاقت لئی ناممکن اے کہ مبادہ انج اوہنوں امداد سگوں خیرات دی مد وچ آون والی رقم بند ہو جاوے۔
ایہی تاں فرق اے کہ فلمی تے حقیقی زندگی وچ۔ کوئی ساڈی نک تھلے دھڑلے نال انتہائی اہم اپریشن کر کے بہہ اسانی نکل جاوے تاں اسیں اپنیاں غلطیاں سُدھارن دی بجائے لکیر پِٹن‘ بغلاں جھانکن تے اک دوجے تے الزام لاون لگ جاندے آں۔ دوجے پاسے آپ حکومت ای دے بقول ’’کُجھ مُٹھی بھر دہشت گرداں نے پورے ملک تے ایہدی اٹھارھاں کروڑ عوام نوں یرغمال بنا کے رکھیا ہویا اے‘‘ پر حکومت‘ ریاستی ادارے تے سیاستدان اپنی اپنی بکواس وچ رُجھے ہوئے نیں۔
ہر پاسے لُٹ مار‘ دہشت گردی‘ لاقانونیت تے بدامنی تے بے یقینی دا راج اے پر اسیں آں کہ بڑھکاں مارن توں باز نہیں آندے۔ کوئی اٹھارھویں ترمیم دا تمغا سینے تے سجاون نال خوش ہو رہیا اے تاں کوئی حالے تیک موٹروے دیاں بھُلاں وچ گُم اے‘ کوئی ڈینگی نال لڑ رہیا اے تاں کوئی عاشورا دے خیریت نال لنگھن دا جشن منا رہیا اے۔
اک پاسے کُجھ اجیہے لوک نیں جو اگلیاں چوناں دے نتیجے توں توقع لائے بیٹھے سن کہ ہُن ملک نوں لُٹن دی واری ایہناں دی اے جد کہ دوجے پاسے کُجھ لوک عوام نوں نوید دے رہے سن کہ پاکستان نوں دُبارا قائداعظم دا پاکستان بناواں گا یعنی ’’بیک ٹو 1947؟‘‘ حالاں جے ایس مقصد وچ تاں ساڈے حکمران تے ایہناں دے قائم کیتے تزویراتی اثاثے کئی ورھیاں توں تے دل و جان نال پہلوں ای جِتے ہوئے نیں۔ رہی کُجھ مقامی ہیروز دی گل تاں ایہ اوہ گنجے نیں جیہناں نوں بڑیاں منتاں تے مُدتاں توں بعد ناخن نصیب ہوئے نیں۔ ہُن ایہہ نہ صرف اپنا سگوں دوجیاں دا وی حلیا وگاڑن وچ مصروف نیں۔ ڈینگی مارن تے عوام نوں سبز باغ وکھان وچ ایہہ وی کسے توں پچھے نہیں۔
الغرض دعوے نیں کہ ختم ای نہیں ہو رہے تے وعدے نیں کہ رُکن دا ناں نہیں لے رہے۔ ہر پاسے ’’مسٹر چار سو ویہہ‘‘ ناں دیاں فلماں چل رہیاں نیں۔ پردے تے ہیرو نے اک دو نہیں سگوں کئی کئی ٹریناں نوں ہتھاں نال روکیا ہویا اے‘ ہر پاسے سلطان راہی دیاں بڑھکاں سُنائی دے رہیاں نیں تے عوام اے کہ تاڑِیاں تے سیٹیاں وجاون وچ رُجھی ہوئی اے۔
نوٹ: خدا سلطان راہی نوں جنت الفردوس وچ تھاں دیوے‘ تحریر وچ اوہدا ناں صرف علامت دے طور تے استعمال ہویا اے.
میرے اردو آرٹیکل کا یہ پنجابی ترجمہ پہلی بار http://www.wichaar.com/ پر شائع ہوا ۔
دیکھئے
سلطان راہی دا پاکستان
اردو میں پڑھنے کے لئے وزٹ کریں
سلطان راہی کا پاکستان